نروژ با ۷.۶۰ امتیاز منفی در صدر جدول قرار دارد و پس از آن کشورهای سوئد (۸.۲۷ امتیاز منفی)، فنلاند (۸.۹۲ امتیاز منفی)، دانمارک (۱۰.۳۶ امتیاز منفی) و هلند (۱۱.۲۸ امتیاز منفی) ردههای دوم تا پنجم بالای جدول را به خود اختصاص دادهاند. از میان کشورهای دیگر، بریتانیا با ۲۲.۲۶ امتیاز منفی در رده ۴۰ و آمریکا با ۴۳.۸۸ امتیاز منفی در رده ۴۳ قرار گرفتهاند.
پس از ایران، کشورهای یمن، سومالی، عربستان سعودی، ازبکستان، لائوس، گینه استوایی، جیبوتی، کوبا، سودان، ویتنام، چین، سوریه، ترکمنستان، ارتیره در ردههای بعدی دیده میشوند و کره شمالی با بدترین شرایط رسانهای در جهان، در رده ۱۸۰ قرار دارد.
سازمان گزارشگران بدون مرز نقشهای از جهان را نیز در گزارش خود گنجانده که در آن، میزان آزادی رسانهای با رنگ های مختلف نمایش داده شده است. در این نقشه، رنگ سفید (امتیاز منفی صفر تا ۱۵) نشانه شرایط خوب، رنگ زرد (امتیاز منفی ۱۵.۰۱ تا ۲۵) نشانه شرایط نسبتا خوب، رنگ نارنجی (امتیاز منفی ۲۵.۰۱ تا ۳۵) نشانه شرایط مسالهدار، رنگ قرمز (۳۵.۰۱ تا ۵۵ امتیاز منفی) نشانه شرایط بد و رنگ سیاه (۵۵.۰۱ تا ۱۰۰ امتیاز منفی) نشانه شرایط بسیار بد است. در این نقشه، افغانستان با رنگ قرمز و دو کشور ایران و تاجیکستان با رنگ سیاه مشخص شدهاند.
امتیاز دهی در این گزارش براساس بررسی، ارزیابی و کمیتپذیر کردن اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه و آمار و ارقام مربوط به فشار و محدودیت رسانهای در هر کشوری صورت گرفته است. در این ردهبندی، نه تنها محدودیت، فشار و سانسور از سوی دولت یا نهادهای قدرتمند دیگر، بلکه خودسانسوری از بیم تبعات ابراز نظر آزادانه و ارعاب چه از سوی دولت و مراکز حکومتی و چه گروهها و تشکیلات غیررسمی و گاه حتی متعارض با حکومت هم منظور شده است. همچنین، امکانات کسب و نشر اطلاعات شامل زیرساختهای نهادی، قانونی و فنی نیز در تعیین رده کشورها موثر بوده است.
کثرتگرایی سیاسی، استقلال رسانهای، شرایط محیطی و خودسانسوری، چارچوب قانونی و حقوقی، شفافیت عملکرد نهادها و سازمانهای عمومی و خصوصی، امکانات کسب و تبادل آزادانه اطلاعات و فشار، محدودیت و خشونت علیه روزنامهنگاران از عوامل مثبت و منفی است که در محاسبه شاخص آزادی رسانهای به کار رفته است.
در گزارش گزارشگران بدون مرز در مورد شرایط رسانهها در سال گذشته میلادی آمده است که "هیچگاه آزادی اطلاعرسانی در جهان چنین در معرض تهدید نبوده است" و شاخص نقض آزادی رسانهای در کل جهان از سال ۲۰۰۷ به این سو چنین افزایشی نداشته است. در این زمینه، افزایش فشار دولت بر رسانهها در ترکیه به خصوص پس از کودتای نافرجام تابستان گذشته، تعدی به رسانههای مستقل در روسیه و تشدید سرکوب رسانهها در شمار دیگری از کشورها در بدتر شدن وضعیت جهانی رسانهها تاثیر داشته است.
ایران: دشمن آزادی رسانهها
در این گزارش آمده است که حکومت جمهوری اسلامی ایران همچنان به شکلی خودسرانه دهها روزنامهنگار و وبلاگنویس را با اتهاماتی جعلی مانند "اقدام علیه امنیت ملی" و حتی "فساد اخلاقی" بازداشت و زندانی کرده است. البته رده ایران در گزارش سال جاری نسبت به سال گذشته چهار درجه بهتر شده اما به گفته گزارشگران بدون مرز، دلیل آن نه بهبود شرایط رسانهها در این کشور، بلکه بدتر شدن اوضاع در کشورهای دیگر بوده است.
در این گزارش آمده است که "ایران در سال گذشته نیز همچنان یکی از پنج زندان بزرگ جهان برای فعالان رسانهای بود و به دلیل شرایط بسیار ناگوار زندانها، بسیاری از زندانیان عقیدتی و روزنامهنگاران برای برخورداری از ابتداییترین خواستهای خود همچنان دست به اعتصاب غذا میزدنند و جان دست کم ده روزنامهنگار به این ترتیب به خطر افتاد."
احضار، بازداشت و محاکمه و محکومیت سنگین روزنامهنگاران در سال گذشته ادامه داشت و این گزارش میافزاید که "حکومت ایران مجازاتهای غیرانسانی و قرون وسطایی مانند شلاق زدن را همچنان اجرا میکند و در سال ۲۰۱۶ میلادی، دستگاه قضایی دست کم چهار روزنامه نگار را به تحمل شلاق محکوم کرد."
در این گزارش آمده است که "[آیتالله] علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، همچنان در فهرست دشمنان آزادی رسانههاست."
افغانستان: مرگبار اما در همان رده
ردهبندی افغانستان در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن تغییری نکرد که دلیل آن، وضعیت بحرانی در سایر کشورها و همچنین "مقاومت روزنامهنگاران و حکومت در دفاع از آزادی رسانهای" بود. این گزارش کوشش جسورانه روزنامهنگاران افغان با وجود وضعیت بسیار ناامن ناشی از حضور و فعالیت طالبان و داعش را میستاید و مینویسد که برخی مناطق به خاطر تسلط طالبان و حضور داعش به "سیاه چالههای اطلاعرسانی" تبدیل شده به نحوی که روزنامهنگاران در این مناطق امکان فعالیت آزادانه را ندارند.
این گزارش در عین حال برخی از مقامات ولایتی از جمله شماری از والیان و مسئولات محلی را متهم میکند که مفهوم استقلال روزنامهنگاران را درک نمیکنند و به آن احترام نمیگذارند هر چند "اعلام آمادگی حکومت برای ایجاد سازوکارهای امنیتی در حفاظت از روزنامهنگاران در این زمینه تاثیرگذار بوده است."
گزارشگران بدون مرز نتیجه میگیرد که "با وجود نگرانیهای بسیار، افغانستان از نادر کشورهای جهان است که در آنها کمیته مشترک مصونیت خبرنگاران با همت خبرنگاران و مسئولات حکومتی و عضویت مقامات حکومتی و نمایندگان روزنامهنگاران تشکیل شده که هدف آن هماهنگی در اقدام عاجل برای حفاظت از رسانهها و خبرنگاران است."
بررسی تازه: دسترسی به اطلاعات در ولایات افغانستان محدود شده است
تاجیکستان: سقوط در ردهبندی
براساس این گزارش، سال گذشته، وضعیت رسانهها در تاجیکستان بدتر شد و این کشور با از دست دادن ۳۴ رتبه نسبت به سال قبل از آن، به رده ۱۵۰ سقوط کرد.
گزارشگران بدون مرز گفته است که امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان، در ماه نوامبر سال گذشته قانونی را امضا کرد که براساس آن، "توهین و افترا به مبتکر صلح و اتحاد ملی و رهبر ملت" یعنی عنوانی که به خود او داده شده، جرم قابل پیگرد قانونی توصیف شده و به این ترتیب، او را در موقعیتی برتر از سایر شهروندان قرار داده و اصل تساوی در برابر قانون را نقض کرده است.
در سال گذشته، فشار بر رسانههای تاجیکستان ادامه داشت و هفتهنامه "نگاه" که از منابع مهم اطلاعرسانی بود "زیر فشارهای مستقیم و غیرمستقیم" از نشر بازماند و فعالیت خبرگزاری تاجنیوز بدون هیچگونه خبر رسمی متوقف شد. به گفته گزارشگران بدون مرز، در ماه اوت سال گذشته میلادی، دولت بخشنامهای را برای برنامههای رادیویی و تلویزیونی صادر کرد که هدف از آن "بهینه کردن چهره تاجیکستان در جهان و حفاظت از کشور در برابر حملات رسانهای خارجی" عنوان شده اما عملا به منزله گامی دیگر در راستای سانسور این رسانههاست.
در سال گذشته، دولت تاجیکستان به بهانه مبارزه با تروریسم، مرکزی را برای نظارت و کنترل ارتباطات ایجاد کرد بی آنکه تضمینی در مورد نوع استفاده از اطلاعات کسب شده از طریق شنود شهروندان پیشبینی شده باشد. همزمان، به منظور جلوگیری از انعکاس واقعیات جامعه تاجیکستان در خارج و اطلاعرسانی از خارج، محدودیتهایی بر فعالیت خبرنگاران و رسانههای خارجی در تاجیکستان به اجرا درآمد و از جمله اجازه کار شش خبرنگار رادیو آزادی لغو شد.
گزارشگران بدون مرز با هشدار در مورد وخامت شرایط رسانهای در تاجیکستان، ابراز نگرانی کرده است که "این کشور به یک منطقه بیقانون برای روزنامهنگاران تبدیل میشود" و هشدار داده است که "سیاستهای رئیس جمهوری به بهانه تضمن صلح و ثبات ملی، خطر آفرین است زیرا هنگامی که وضعیت اجتماعی و اقتصادی بدتر میشود، دولت همه تلاش خود را صرف کنترل کامل مطبوعات میکند.
پاسخ
اول : اینگونه بیانیه ها به شدت سیاسی ، مغرضانه و به دور از واقعیتند. شاهد مثال اینکه جمهوری اسلامی به جز یکی دوسال تقریباً همه ساله توسط مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامهای در نقض حقوق بشر داشته است در حالیکه هیچ بیانیه ای از این سازمان علیه عربستان ، اسرائیل و ... که نقض آشکار حقوق بشر دارند ، صادر نشده است.
دوم : در ایران کوچکترین تخلفات مطبوعاتی تعریف و مجازات آن تعیین شده لذا حجمی وسیع از پرونده های مطبوعاتی وجود دارد و همین مطلب ایران را در مظّنِ اتهام قرار می دهد. پرونده هایی که با جریمه مختصر 200 یا 300 هزارتومانی بسته می شود در حالیکه در کشوری مثل انگلیس گاهی یک توهین و افترا مطبوعاتی حدود 700 تا 800 میلیون تومان جریمه نقدی دارد . بنابراین در چنین فضایی مطبوعات محتاطانه تر عمل می کنند.
سوم: در این سنجش لزوم « کسب اجازه انتشارات از حکومت » ، « سانسور محتوای نشر» و ... از مصادیق عدم ازادی مطبوعات محسوب می شود بنابراین وقتی در ایران مطبوعات مجوزِ نشرِ محتویاتِ غیر اخلاقی و مستهجن و... ندارند در کاهش رتبه آزادی مطبوعات تاثیر مستیقیم پیدا می کند .
چهارم : در بسیاری از کشورهای توسعه نیافته ( مانند جنوب شرقی آسیا) مردم و گروه ها ، کاری به حکومت ندارند بنابراین رفتار سیاسی و فعالیت سیاسی مطرح نیست ، پس بودن یا نبودن آزادی مطبوعات در این کشورها موضوعیتی پیدا نمی کند لذا مقایسه این کشورها با ایران ( سیاسی ترین کشور ) اشتباه است .
پنجم : در کشورهای غربی ِ مدعی ِ دمکراسی ، آزادی بیان با قوانینی محدود و مقید می شود که درفضای خفقان ایجاد شده کسی جرات خطا ندارد . خط قرمزهایی مانند هلوکاست وجود دارد که عبور از آن بسیار هزینه دارد . 12 هزار يورو جريمه ومحكومیت برای کسیکه در آلمان نسبت به تعداد کشته های هلوکاست فقط تشکیک کند
مجازات خبرنگاران با حبس خانگی ، زندانی و... تنها به جرم فاش نکردن منبع اطلاعاتیِ محرمانه در انگلیس .
در آمریکا برای خفه کردن صدای مخالفان ؛ از اخراج بازیگران و کارگردانان دارای رگههایی از سوسیالیسم در هالیوود تا ممنوعیت انتشار برخی کتابها تلاش های زیادی می شود . تا جائیکه «مارک گلن» نویسنده آمریکایی و تحلیلگر مسائل سیاسی می گوید: چیزی به نام آزادی مطبوعات در آمریکا وجود ندارد.
هفتم : سانسورهایی که دیده نمی شود : در شبکه «یوتیوب» (از بزرگترین شبکههای اینترنتی) صدها فیلم و تصویر با موضوع نقض حقوق بشر در کشورهای دیگر نمایش داده میشود، علیرغم اینکه آمریکا تاکنون در ۳۴ کشور جهان دخالت نظامی کرده و بسیاری از آزادیخواهان، ضد امپریالیستها و ملیگرایان را ترور کرده است. اما کشتار هزاران غیرنظامی به وسیله نظامیان آمریکایی و متحدان آنها در چهارگوشه جهان، در این شبکه سانسور میشود
در حکومت امیر المومنین (ع) زندانی سیاسی نداشتیم؟...
ما را در سایت در حکومت امیر المومنین (ع) زندانی سیاسی نداشتیم؟ دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : shakerdargah بازدید : 73 تاريخ : پنجشنبه 8 تير 1396 ساعت: 19:36